کلیات
عدم تطابق آموزش عالی با نیاز های بازار کار و برخی از عدم توازنهای موجود در تأمین و بکارگیری منابع انسانی کشور در طول سالهای گذشته مرتبا بعنوان چالش اساسی نظام اقتصادی کشور مطرح شده است. اطلاع از کم وکیف سرمایه های انسانی و چینش و جایابی آن در کل نظام اقتصادی و اجتماعی پیش شرط اساسی هر تصمیم و هر نوع برنامه ریزی و آمایش سرمایه های انسانی در کشور است.داده های آماری موجود از وضعیت سرمایه های انسانی کشور از چند طرح آمارگیری مقطعی فراتر نمی رود. ضمن اینکه داده های سرشماری، مستمر نبوده و دارای کاستی های متعدد است به نحوی که نمی توان وضعیت فعالیت دانش آموختگان را در همۀ ابعاد شناسایی کرد. همچنین طرح های آمارگیری سالیانه نیز جامع نیستند و یا صرفاً شامل تحصیلکردگانی است که به مراکز کاریابی مراجعه کرده اند. از همه مهمتر اینکه داده های مذکور امکان دسترسی و بررسی وضعیت مهارت ها و تطابق رشته با شغل و سایر مشخصات مورد نیاز برای سنجش کارائی بیرونی نظام آموزش عالی و مدیریت منابع انسانی کشور را فراهم نمی کنند.
مطابق بند ۷۸ سیاستهای کلی ابلاغی برنامه ششم توسعه، تنظیم رابطۀ متقابل تحصیل با اشتغال و متناسب سازی سطوح و رشته های تحصیلی، از ضروریات توسعۀ علم و فناوری است. در همین راستا ایجاد نظام مستمر ارزیابی و توسعه منابع انسانی کشور، یکی از ارکان اصلی و مهم توسعه پایدار و توسعه مبتنی بر دانش است و مهمترین بخش یا زیرمجموعه این نظام ارزیابی، جمع آوری و تولید داده های آماری مستمر از وضعیت منابع انسانی است. به منظور اطلاع از وضعیت سرمایه های انسانی و رصد کردن آنها، اجرای طرح های مطالعاتی تعقیبی (Trace Study) و تشکیل پایگاههای آماری از مشخصات و وضعیت فعالیت دانش آموختگان دوره های عالی الزامی تشخیص داده شد و در دستور کار مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی قرار گرفت.
با عنایت به هدف اصلی طرح که تدوین نقشه راهنما برای انجام مطالعات تعقیبی (پیمایش) دانش آموختگان بوده است ، و اینکه بر اساس نتایج حاصل از بخش نظری و تجربی طرح، در بلند مدت پیمایش ها باید توسط دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی انجام شود، مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی در انجام رسالت خود مبنی بر عملیاتی کردن نتایج طرح ، اقدم به تشکیل شبکه دانشگاهی پیمایش دانش آموختگان آموزش عالی ایران (IRANTRACE) کرده است. این شبکه ابتدا با به اشتراک گذاشتن سوابق و مستندات و منابع علمی و لینک های بین المللی مورد نیاز برای استفاده دانشگاهها آغاز بکار کرده است و در مرحله بعد با طراحی سامانه پیمایش دانش آموختگان دسترسی آنلاین دانش آموختگان هر دانشگاه به پرسشنامه آنلاین (با حفظ حقوق هر دانشگاه و دسترسی محرمانه به نتایج هر دانشگاه) برقرار خواهد شد.