تحصیل بیش از سه میلیون و دویست هزار نفر در دانشگاهها/ سبقت چشمگیر زنان در ورود به دانشگاه / سهم آموزش مهارتی در برنامه هفتم توسعه

به گزارش روابط عمومی موسسه، علی باقر طاهری نیا معاون وزیر علوم و رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی در نشست خبری با اصحاب رسانه که صبح امروز (سه‌شنبه، ۲۲ خرداد ۱۴۰۳) در موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی برگزار شد، به جدیدترین آمار آموزش عالی ایران پرداخت.
طاهری نیا در این نشست، اظهار کرد: مفتخر هستیم در دولت مردمی وزارت علوم رویکرد جامعی به وظایف خود داشت، کسب مرجعیت علمی و تولید علم نافع ۲ بالی است که در این حوزه پیگیری می‌شود.
رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی ادامه داد: در راستای کسب مرجعیت علمی حمایت از پژوهشگران، اصلاح برخی آیین نامه ها، انتشار مجلات بین المللی به زبان فارسی از جمله دغدغه‌های وزارت علوم است.

رئیس‌جمهور آینده مجری برنامه هفتم توسعه است و بدون اطلاع از این برنامه نمی‌توان وعده‌ای داد
طاهری نیا بیان کرد: مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی به عنوان اتاق فکر وزارت علوم در سال گذشته و سال کنونی در پیشنهاد احکام بخش آموزش، علم و فناوری وزارت علوم نقش خود را ایفا کرد و احکام تحولی نیز در این دوره پیشنهاد شده و امیدوار هستیم دولت بعدی برنامه‌های خود را در این راستا پیش ببرد.
معاون وزیر علوم گفت: یکی از احکام و مواد اصلی برنامه هفتم پیشرفت در بخش آموزش ماده ۹۵ است، اساس این ماده تاکید بر استقرار آموزش عالی متناسب با سند آمایش عالی است که به وزارت علوم و وزارت بهداشت اختیار توزیع دانشجویان در منطقه داده شده است و ظرفیت جدیدی است.
طاهری نیا تاکید کرد: یکی از اشکالات موجود در توزیع دانشجو وجود رشته‌های تکراری در دو دستگاه وزارت علوم و وزارت بهداشت است و هم پوشانی رشته‌ها به خصوص در علوم پایه باید رعایت شود.
رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی افزود: در ماده ۹۵ ظرفیت دیگری با عنوان افزایش اشتغال پذیری در دانشگاه‌ها درج شده است، دانشجویان موظف هستند دروس عملی و مهارتی را در مقابل دروس نظری آموزش ببینند. در این زمینه هر دانشجو باید حداقل یک مهارت تخصصی کسب کند.
معاون وزیر علوم تصریح کرد: تقسیم کار ملی بین دستگاه‌های مختلف برای کمک و اشتغال پذیری دانشجویان موضوع دیگر ماده ۹۵ این قانون است. مثلا صنایع باید دانشجوی رشته برق را پذیرش کرده و برای او گواهی صادر کنند، آیین نامه اجرایی این تبصره پس از ۶ ماه باید از سوی وزارت علوم تنظیم شود که هم اکنون وزارت علوم این کار را کرده است و برنامه‌های آموزشی وزارت علوم با صنایع را در نظر گرفته است، در این راستا دستگاه‌های اجرایی موظف به همکاری شده اند.
طاهری نیا بیان کرد: ظرفیت ماده ۹۶ این قانون فوق العاده است و با عنوان ناظر به تنظیم مناسبت بین دولت و دانشگاه‌ها شناخته می‌شود، در این راستا اگر دانشگاهی دانشجوی بیکار تربیت کند باید پاسخگوی دولت باشد. رشته‌های غیر ضروری باید حذف شوند، تامین مالی دانشگاه‌ها یکی از مسائلی است که روی میز دانشگاه هاست، پایش کیفیت آموزش عالی مسئله دیگر است.
وی افزود: یکی از تضمین‌های تحقق ماده ۹۶ قانون این است که بر اساس تبصره الف نظام بودجه ریزی دانشگاه‌ها به شاخص‌های عملکردی گره خورده است. با اجرایی شدن تبصره الف ماده ۹۶، آموزش کیفیت لازم را پیدا می‌کند.
رئیس مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی گفت: رئیس جمهور بعدی مجری برنامه هفتم پیشرفت خواهد بود و بداند که بی اطلاع از آن نمی‌توان وعده داد؛ چرا که قانون مصوب کشور است، پس نامزد‌های انتخابات چهاردهم ریاست جمهوری با اشراف بر آن راهکار موثری داشته باشند.

تحصیل بیش از سه میلیون و دویست هزار دانشجو در کشور
معاون وزیر علوم ادامه داد: موسسه مرجع رسمی آمار آموزش عالی است، جدیدترین آمار آموزش عالی به تفکیک حوزه‌های مختلف در پایان سال تحصیلی ۱۴۰۱_۱۴۰۲ اعلام می‌شود: تعداد تمام دانشجویان دانشگاه‌های کشور ۳ میلیون ۲۴۹ هزار و ۶۰۱ نفر است که ۶۴ درصد در کارشناسی، ۱۳ درصد در کاردانی، ۱۶ درصد در کارشناسی ارشد و ۴ درصد در دکتری تخصصی تحصیل کرده اند که۵۲ درصد در علوم انسانی، ۶ درصد در علوم پایه، ۲۲ درصد در فنی و مهندسی، ۷ درصد در هنر و ۹ درصد در علوم پزشکی و ۴ درصد در کشاورزی بوده اند. نسبت زنان به مردان بیش از ۵۰ درصد و در رشته‌های مختلف بیشترین دانشجو را در کارشناسی داریم.
طاهری نیا درباره علت سهم بالا در علوم انسانی را تنوع زیاد رشته ها، فراهم بودن زمینه اشتغال و انعطاف پذیری و شانس استخدام های دولتی دانست و در مورد سهم دانشجویان در هر مقطع تحصیلی گفت: سهم علوم انسانی در مقطع کارشناسی ۵۶ درصد و مقطع دکتری تخصصی ۴۰ درصد است.

علوم انسانی دارای بیشترین سهم در مقطع کارشناسی
معاون وزیر علوم، تحقیقات و فناوری سهم علوم انسانی در مقطع دکتری را ۴۰ درصد عنوان کرد و گفت این درحالی است که سهم علوم انسانی در مقطع کارشناسی ۵۶ درصد است.
رئیس موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی با اشاره به سهم ۶۴ درصدی علوم انسانی در مقاطع مختلف گفت: دو سوم از این سهم در مقطع کارشناسی است؛ ۱۰ درصد کاردانی، ۱۷ درصد ارشد و ۳ درصد در مقطع دکتری است.بر این اساس از هر زوایه که می‌نگریم تمرکز در علوم انسانی در مقطع کارشناسی بیشترین توسعه را به خود اختصاص داده است.
دبیر کمیته آمار بخشی علوم تحقیقات و فناوری در پاسخ به پرسشی درباره نسبت سهم دانشجوی دختر نسبت به کل در گذشته گفت: طی محاسبات انجام شده  درسال های ۹۱ تا ۱۴۰۲، می‌توان گفت در سال‌های ۹۱تا۹۲ حدود ۴۸ درصد دانشجویان زن بود. اما از سال ۹۲ تا۹۵  تعداد دانشجویان زن روند کاهشی یافت تا اینکه  از سال ۹۶ دوباره روند افزایشی گرفت و در دولت سه سال رئیس جمهور شهید برای نخستین بار شمار افزایش دانشجویان زن نسبت به مردان گوی سبقت گرفت و ۵۲ درصد سهم را به خود اختصاص دادند.

سبقت چشمگیر زنان در ورود به دانشگاه
طاهری‌نیا این را هم گفت: سهم دانشجویان زن در سال تحصیلی آینده جهشی است و شمار افزایش دانشجویان زن از ۵۲ درصد عبور می کند. سهم ورودی های دانشجویان دختر در دانشگاه های سراسری طی سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ (۵۸ درصد ) و در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۳ بالای ۶۰ درصد است.
وی سهم دانشجویان مقطع دکتری از کل دانشجویان کشور را در ۹۱ و ۹۲ حدود ۱/۳ درصد اعلام کرد و گفت: سهم دانشجویان این مقطع تا سال ۱۴۰۰ افزایشی بود و از ۱۴۰۰ به بعد با شیب آرام کاهشی شد؛ یعنی از ۴/۸  درصد به ۴/۵ درصد رسید. یکی از مهمترین دلایل کاهش رتبه کشور در رتبه‌بندی‌ های بین المللی در بخش تولید علم مربوط به کاهش دانشجویان دکتری است و به طور مستقیم تاثیر خود را در تولید علم و مرجعیت علمی و رتبه بندی دانشگاه‌ها نشان می‌دهد.

رشته های مرتبط با آموزش و پرورش بیشترین رشد پذیرش را داشتند
معاون وزیر علوم درباره رشد پذیرش دانشجو با ارائه آماری گفت: رشته‌های مرتبط با استخدام در آموزش و پرورش بیشترین رشد پذیرش دانشجو را داشتند. در واقع پذیرش دانشجو در مقایسه سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ و سال تحصیلی قبل آن ۲۰ درصد رشد داشته است. پس بیشترین رشد جمعیت دانشجویی به رشته‌های استخدام آموزش و پرورش و کمترین رشد جمعیت دانشجویی در رشته‌های مهندسی عمران، علوم اداری، مکانیک فلزکاری در مقطع کاردانی است.
رئیس موسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش‌عالی اضافه کرد که البته حوزه مهندسی پزشکی جزوه رشته‌های است که نسبت به پنج سال گذشته رشد حدود ۴۸.۴۸ درصد رشد داشته است. در واقع رشته های مرتبط به آموزش وپرورش و مهندسی پزشکی جزوه پرطرفدارترین رشته‌هاست.

طاهری نیا در بخش دیگری گفت: یکی از بحث های مهم در برنامه هفتم پیشرفت پیش بینی شده، موضوع آموزش مهارتی است و سهم این رشته باید در برنامه هفتم توسعه به ۵۰ درصد برسد. آموزش مهارتی اگر به معنای آموزش در دانشگاه تخصصی مهارتی شامل علمی- کاربردی و فنی و حرفه‌ای باشد. سهم فعلی آموزش‌های مهارتی و حرفه‌ای در کل زیر نظام‌های آموزش عالی و مقاطع گوناگون شامل اصلاح برنامه‌های درسی، کارآموزی و کارورزی بر اساس نیازمحوری صنعت و جامعه در بخش‌های خصوصی و دولتی ۴۰ درصد است.

بیشترین اعضای هیات علمی استادیار هستند
معاون وزیر علوم شمار اعضای هیات علمی تمام وقت شاغل را ۷۹ هزار ۱۰۱ عضو هیات علمی در دانشگاه‌ها بیان کرد که از این تعداد بیش از ۵۴ درصد اعضای علمی استادیار، بیش از ۹ درصد استاد تمام و حدود ۲۰ درصد دانشیار هستند. سهم زنان از اعضای هیات علمی هم ۳۰ درصد است.
طاهری‌نیا درباره آمار دانش‌آموخته ها گفت: سالانه بیش از ۵۰۰ هزار دانشجو فارغ التحصیل می‌شوند که از ۵۲۶ هزار نفر سهم زنان ۴۸ درصد و مردان ۵۲ درصد است.

انعکاس مصاحبه مطبوعاتی دکتر طاهری نیا در:

روزنامه فرهیختگان

سایت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری